Steeds vaker horen we dat werknemers voordat ze aan het werk gaan controles krijgen op gebruik van alcohol en drugs. Maar kan dat zomaar? Mag je werkgever alcohol buiten werktijd verbieden? We zetten de regels voor je op een rij.
Je baas mag jou in de meeste gevallen niet zomaar controleren op alcohol en drugs. Zo'n controle heeft veel impact op je privacy en mag daarom alleen in zeer uitzonderlijke gevallen worden uitgevoerd. De alcoholtest mag alleen als dat uitdrukkelijk in de wet staat. Denk bijvoorbeeld aan controles bij piloten en machinisten. Zij mogen verplicht worden om een blaastest te doen omdat ze tijdens hun werk verantwoordelijk voor een grote groep reizigers.
Veiligheid is natuurlijk altijd belangrijk, ook in beroepen waar alcohol- en drugstesten niet zijn toegestaan. Wat mag je werkgever wel doen? Je baas kan een alcohol- en drugsbeleid opstellen. Daarin mogen alleen regels staan over alcohol- en drugsgebruik dat invloed kan hebben op hoe je functioneert. Een alcoholverbod tijdens en vlak vóór het werk mag dus. Maar je baas mag niet verbieden dat je buiten werktijd alcohol drinkt. Wat jij in je vrije tijd doet, gaat hem niets aan!
Ondanks de regels horen we toch steeds vaker over controles. Soms onder het mom van 'vrijwillige' controles. Maar uit angst voor ontslag durf je als werknemer geen nee te zeggen tegen je baas. Word jij op je werk gecontroleerd op alcohol en drugs? En weet je niet wat je moet doen?
Een installatiemonteur is te werk gesteld bij een project en moet aan de poort een alcoholtest doen. Deze monteur staat onder druk: hij moet snel aan het werk van zijn baas, en de klant betaalt. Hij weet dat alcoholcontroles niet mogen, maar werkt er toch mee uit angst voor ontslag. Want zie maar eens nee te zeggen.
Metaalbestuurder: 'Ik stond eens aan de poort van een industriebedrijf te flyeren, omdat daar ook elektromonteurs werken. Ik zag dat aan de poort groepjes mensen uit de rij werden gehaald. Zij werden naar een keet gedirigeerd voor een alcohol- en drugstest. De vaak Poolse werknemers wisten niet wat hun rechten waren. Laat staan dat ze aandurfden om nee te zeggen. De bewakers met herdershond zorgden daar wel voor.'