Ervaring met leren
Veel praktisch opgeleide werkenden of werkzoekenden (of anderen die weinig opleiding hebben gevolgd), hebben negatieve schoolervaringen. Bij de volgende twee tips kun je lezen hoe je hier rekening mee kunt houden.
Tips
Bijbehorende vraag: 'De werknemer kan zijn ervaring met leren toepassen in het werk of thuis.'.
Uit de praktijk en onderzoek blijkt dat de werknemer een grotere motivatie heeft als hij vooraf in ziet dat wat hij leert ook zinvol is. Daarmee wordt bedoeld dat hij dit op korte termijn kan toepassen op het werk of in een privé-situatie. Bijvoorbeeld als voor het hele bedrijf de cursus chauffeur vorkheftruck verplicht wordt gesteld, terwijl een deel ervan nooit op de vorkheftruck zal gaan rijden. Dit werkt enorm demotiverend voor de leerhouding in het bedrijf.
Bijbehorende vraag: 'De werknemer wordt gevraagd naar zijn ervaringen met de cursus.'.
Voor de werknemer is het vaak een grote stap om een cursus te volgen. Het werkt motiverend als de leidinggevende of collega’s af en toe belangstelling tonen hoe het op de cursus gaat en wat ze ermee kunnen. Daarnaast geeft het onderwijskundig gezien ook een meerwaarde om te praten over wat je hebt geleerd.
Jouw omgeving
Met de omgeving bedoelen we de leef- en werksituatie van de werkende of werkzoekende. Is deze stimulerend, neutraal of belemmerend. Bij de volgende twee tips kun je lezen hoe je hier rekening mee kunt houden.
Tips
Bijbehorende vraag: 'De cursus kan onder werktijd gevolgd worden.'.
Als de werknemer het werk als zwaar ervaart of in ploegendienst werkt, dan heeft deze vaak geen energie meer om na werktijd nog een cursus te volgen. Daarom is het van belang dit mee te wegen.
Bijbehorende vraag: 'Bij vragen of vastlopen tijdens een cursus kan de werknemer bij iemand terecht op zijn werk.'.
Het is belangrijk na te denken hoe je de werknemer praktisch kan ondersteunen. Bijvoorbeeld als hij huiswerk moet maken, heeft hij thuis wel een rustige omgeving waar dat mogelijk is? Als de cursus digitaal is, heeft de werknemer een goede computer en tablet (en kan deze er ook mee werken)?
Motivatie om te leren
Motivatie van de werknemer of werkzoekende is belangrijk. Welke rol kun jij hierin spelen? Hoe kan jij deze stimuleren? Bij de volgende twee tips kun je lezen hoe je hier rekening mee kunt houden.
Tips
Bijbehorende vraag: 'Binnen het bedrijf (op alle niveaus) spreken we regelmatig (denk aan 4x per jaar) op een positieve manier over leren en ontwikkelen.'.
Uit de praktijk en onderzoek blijkt het belangrijk is dat op alle niveaus gebeurt. Bijvoorbeeld dat er op werkoverleg, directieoverleg en in persoonlijke contact met werknemers regelmatig gesproken wordt over het belang van leren en jezelf ontwikkelen, naast aandacht in nieuwsbrieven. Dit helpt enorm bij het verlagen van de drempel voor diegenen die er wat moeite mee hebben.
Bijbehorende vraag: 'Levert de cursus de werknemer (op korte termijn) iets op?'.
De motivatie groeit als inzichtelijk is wat het de werknemer oplevert. Denk hierbij aan een andere functie, meer salaris, meer aanzien of een diploma.
Bijbehorende vraag: 'Levert de cursus de werknemer (op korte termijn) iets op?'.
Wat enorm goed werkt is als praktisch geschoolde collega’s onderling het gesprek aangaan over leren en werken. Een goed voorbeeld hiervan is een leerambassadeur. Dat is een rechtstreekse collega. Ze staan dus niet hiërarchische boven of onder de collega. Hierdoor is het een stuk veiliger om over ontwikkeling en toekomstplannen te praten. Je kan
hier meer lezen over leerambassadeur.
Aanbod cursus of training
Is het duidelijk voor de werknemer/werkzoekende welk aanbod er is? Wordt deze hierin goed begeleid? Is alles duidelijk? Bij de volgende twee tips kun je lezen hoe je hier rekening mee kunt houden.
Tips
Bijbehorende vraag: 'Jijzelf of de persoon die het gesprek aangaat met de werknemer is voldoende competent om dit gesprek te voeren.'.
Werknemers die weinig of vooral praktisch geschoold zijn hebben vaak geen positieve ervaring met onderwijs en leren uit boeken. Dit heeft onbewust veel invloed op hun houding. Hoe groter de negatieve leerervaring, hoe sterker dit speelt. Dit komt niet zomaar in een gesprek naar boven, tenzij het voor werknemer echt veilig voelt.
Op basis van onderzoek ('De laaggeletterde leert het ons' - Maurice de Greef) wordt duidelijk dat hier acht vaardigheden van belang zijn:
- Luisteren
- Hulp bieden
- Toelichting geven waarom het leertraject zinvol is
- Veiligheid bieden en een fijne sfeer creëren
- Herkenbare en vergelijkbare problemen weergeven
- Aangeven wat het doel van het leertraject kan zijn
- Begrijpelijke taal gebruiken
- Zicht bieden op mogelijkheden
Bijbehorende vraag: 'De werknemer is meegenomen in de ontwikkelingen van het bedrijf en/of de arbeidsmarkt en welke gevolgen het voor hem heeft.'.
De match tussen de type cursus en de behoefte vanuit het bedrijf of de ontwikkelingen van de arbeidsmarkt is enorm belangrijk. Hierdoor krijgt de werknemer meer het gevoel van regie van zijn eigen ontwikkeling. Bij een groter gevoel van regie, groeit de wens om te gaan ontwikkelen.