FNV Publicaties en rapporten

De FNV heeft verschillende onderzoeken uitgevoerd of in opdracht gegeven. De FNV gaat niet over één nacht ijs bij het doen van voorstellen voor een rechtvaardiger belastingsysteem.

Grote bedrijven, kleine lasten

In maart 2016 publiceerde SOMO in opdracht van de FNV het onderzoek "Grote bedrijven, kleine lasten; een onderzoek naar de effectieve belastingdruk van grote bedrijven". Dit rapport onderzoekt de gemiddelde, effectieve belastingdruk van meer dan 150 grote Nederlandse bedrijven over een periode van tien jaar (2005-2014). De afgelopen jaren was belastingontwijking door buitenlandse bedrijven en de rol van het Nederlandse belastingbeleid vaak in het nieuws. Dit rapport richt zich op hoe Nederlandse bedrijven de effectieve belastingdruk verlagen, wat leidt tot gemiste belastinginkomsten voor de overheid.

Verborgen belastingpraktijken van Nederlandse bedrijven

In 2017 kwam het rapport "Verborgen belastingpraktijken van Nederlandse bedrijven: een onderzoek naar grondslaguitholling en winstverschuiving" uit. Het onderzoek laat zien hoe belastingverlaging op kapitaal sinds de jaren ’80 heeft geleid tot tekorten op overheidsbegrotingen. Bedrijven gebruiken belastingplanning om winst naar landen met lage belastingtarieven te verschuiven. Hierdoor stijgen belastingen die moeilijk te ontwijken zijn, zoals belasting op arbeid en consumptie, of worden er bezuinigingen doorgevoerd.

Eerlijke belasting voor multinationals

In 2018 verscheen het onderzoek "Eerlijke belasting voor multinationals: race naar de bodem dividendbelasting uitgelegd". Dit onderzoek analyseert de argumenten voor en tegen de afschaffing van de dividendbelasting. Het blijkt dat er weinig inhoudelijke redenen zijn om de dividendbelasting af te schaffen, en dat de maatregel vooral voortkomt uit de invloed van multinationals zoals Unilever en Shell. Het argument van een beter vestigingsklimaat heeft geen bewijs dat het daadwerkelijk nieuwe banen of herverdeling van welvaart creëert.

Aandeelhouders eerst

In mei 2022 liet de FNV SOMO het onderzoek "Aandeelhouders eerst: hoe bedrijven dividendmachines werden" uitvoeren. Dit rapport toont aan hoe de beursgenoteerde maakindustrie in Nederland van 2000 tot 2020 steeds meer geld aan ceo’s uitkeerde en aandeelhouders beloonde, terwijl er nauwelijks werd geïnvesteerd in Research & Development of personeel.

Tegen de inkomenscrises; volop ruimte voor hogere lonen

In december 2022 bracht de FNV de publicatie "Tegen de inkomenscrises; volop ruimte voor hogere lonen" uit. Deze publicatie gaat in op de verdeling van de rekening van de energie- en inkomenscrisis. Er wordt gekeken naar welk deel van de last bij huishoudens, de overheid en het bedrijfsleven komt. De publicatie biedt een inhoudelijke analyse van deze discussie en draagt bij aan een belangrijk debat over de herverdeling van middelen.

Winstgroei: het nieuwe abnormaal

In 2024 publiceerde de FNV het rapport "Winstgroei: het nieuwe abnormaal; jaarverslag van de BV Nederland". Dit rapport analyseert de cijfers van 70 bedrijven die genoteerd staan aan de Nederlandse beurzen: AEX, AMX en AScX.

Stille wateren hebben diepe gronden

Ook in 2024 voerde de Universiteit Leiden op verzoek van de FNV onderzoek uit naar de inkomensverdeling over de periode 1981-2021. Het rapport "Stille wateren hebben diepe gronden: een analyse van de inkomensverdeling en haar determinanten over de afgelopen 40 jaar" laat zien dat de ongelijkheid in besteedbaar huishoudinkomen is toegenomen, vooral tussen 1981 en 1991 en tussen 2011 en 2021. Dit onderzoek toont aan dat de toegenomen herverdeling via belastingen en toeslagen de grote polarisatie in marktinkomens maskeert.

Inkoop eigen aandelen

In het najaar van 2024 publiceerde SOMO in opdracht van de FNV het onderzoek "Inkoop eigen aandelen". Dit onderzoek belicht de gevolgen van het afschaffen van een belastingmaatregel door kabinet Rutte IV, waarmee bedrijven belasting ontwijken door hun CEO’s in eigen aandelen uit te betalen. Het kost de staatskas jaarlijks 2 miljard euro.

Hoge winsten, lage lonen

In 2023 heeft de FNV het rapport ‘Hoge winsten, lage lonen: analyseresultaten van de 10 beursgenoteerde bedrijven met de grootste Nederlandse werkgelegenheid’. Logischerwijs bestaat er veel discussie over de verdeling van de rekening, met name waar het de resultaten van ondernemingen betreft. Zouden zij niet een groter deel van de pijn kunnen dragen? Want ondanks de pandemie bleek 2021 een verrassend goed jaar voor veel bedrijven. De vraag: was dit een uitzondering of zet dit in 2022 door? Deze analyse heeft tot doel daar meer inzicht in te bieden. Voor de tien niet-financiële beursgenoteerde ondernemingen met de grootste Nederlandse werkgelegenheid hebben wij de financiële resultaten van 2019 t/m 2022 geanalyseerd.