Wat zijn arbeidstijden?
Onder arbeidstijd vallen de uren die je werkt in opdracht van je werkgever. Daar kan bijvoorbeeld ook een cursus onder vallen die je verplicht moet volgen van je werkgever. De uren die je per week of per jaar werkt, heten de arbeidsduur. In de Arbeidstijdenwet (ook wel Werktijdenwet genoemd) staat precies beschreven hoe lang je mag werken en wanneer je recht hebt op pauze of rust. In het Arbeidstijdenbesluit staan de uitzonderingen op deze wet.
Wat zegt de Arbeidstijdenwet?
In de Arbeidstijdenwet staan vaste afspraken over het aantal uur dat je per dag en week mag werken en hoeveel rusttijd je moet nemen. Alleen over nachtdienst mag je werkgever in sommige gevallen andere afspraken maken dan in de wet, binnen bepaalde grenzen. In de Arbeidstijdenwet staat bijvoorbeeld dat je maximaal zeven nachtdiensten na elkaar mag draaien, maar in sommige cao’s is afgesproken dat je maximaal acht keer een nachtdienst achter elkaar kunt hebben. Afwijkende afspraken over nachtdienst kun je dus terugvinden in je cao. Daarnaast kunnen er afspraken over werktijden zijn tussen je werkgever en de Ondernemingsraad (OR) of Personeelsvertegenwoordiging (PVT).
Je mag maximaal twaalf uur per dag en niet meer dan 60 uur per week werken. Ben je 16 of 17, dan mag je gemiddeld 40 uur per week werken.
Je mag niet iedere week twaalf uur per dag (het maximale aantal uur) werken. Over een periode van vier weken mag je gemiddeld 55 uur per week werken. Over een periode van zestien weken maximaal 48 uur gemiddeld.
Als je langer dan vijf en een half uur aaneengesloten werkt, heb je recht op 30 minuten (of twee keer vijftien minuten) pauze van werk. In je cao kunnen daarover andere afspraken staan. Werk je tien uur of langer, dan heb je recht op 45 minuten pauze of drie keer vijftien minuten verspreid over de dag.
Je rusttijd moet dagelijks minimaal elf uur zijn. Heb je een dag gewerkt dan mag je volgende dienst niet beginnen binnen elf uur.
Je werkgever mag wel je rusttijd eens in de zeven dagen inkorten tot acht uur. Dit mag alleen als het nodig is in verband met de aard van het werk.
Je wekelijkse rusttijd is 36 uren achter elkaar per week.
Als dat niet lukt, moet je in een periode van veertien dagen (gerekend vanaf je eerste dienst) minimaal 72 uren achter elkaar rusten. Dit kun je opsplitsen in periodes van minstens 32 uur.
Je hebt als werknemer ieder jaar recht op tenminste dertien vrije zondagen.
Kijk voor alle afspraken over werktijden ook in je cao en je contract of arbeidsovereenkomst. Vraag ook na of er afspraken zijn met de OR of PVT.
Overwerk
Soms vraagt je werkgever om over te werken. Bijvoorbeeld om taken af te krijgen, of in geval van veel zieke collega’s. In de Arbeidstijdenwet staan geen regels over overwerk. Afspraken die voor jou gelden, staan in je arbeidscontract, cao of bedrijfsreglement.
Lees meer over overwerk
Werken buiten normale werktijden
Werk je vaak in het weekend, in de nacht of draai je consignatiediensten waarbij je oproepbaar bent? Zorg dan dat je goed weet welke regels er voor jou gelden.
Lees meer over werken buiten normale werktijden
FNV-normen over arbeidstijden
Als vakbond stellen wij grenzen bovenop de Arbeidstijdenwet, voor optimale bescherming van werknemers. We besteden nauw aandacht aan de praktijk, bijvoorbeeld over het volgen van het arbeidstijdenbeleid in bedrijven en het uitvoeren van de gemaakte afspraken over arbeidstijden. Je kunt hier meer over lezen in onze brochure, die je onderaan deze pagina kunt downloaden.
Uitzonderingen op de Arbeidstijdenwet
Op de Arbeidstijdenwet zijn uitzonderingen. De afspraken over arbeidstijd kunnen per bedrijfstak verschillen. De uitzonderingen staan in het Arbeidstijdenbesluit (ATB). Sommige uitzonderingen zijn algemeen en sommige gelden voor een bepaalde sector. Download hier onze brochure ‘De Arbeidstijdenwet’ voor alle informatie over arbeidstijden, pauze en rust.
